wg Strawińskiego/Roericha
Premiera: 18 marca 2011
VI Poznański Festiwal Wiosny
Scenariusz, reżyseria, scenografia: Krzysztof Cicheński
Muzyka: Marta Knaflewska
Video: Tomek Grabowski
Rzeźba: Filip Brzyski
Występują: Jakub Olejniczak, Maksymilian Piechanowski
„Czy w powtórzeniu możliwa jest kreacja?” – Seminaria Immanentnej Wiosny to nie tylko spektakl teatralny. To długi proces próbowania, dochodzenia do odwiecznych prawd i pytań o sens istnienia, wychodzenia od rudymentarnych węzłów narracji, powtarzania jej utartych ścieżek i zbaczania z nich w nieznane zakątki, by w ich ciemnościach odnaleźć uśpionego Nowoczesnego Człowieka. By nie stał się On kolejnym, niezrozumiałym obiektem kultu mas, bezpieczną i pełną nadziei na ulgę i szczęście religią dla uśpionych producentów narodowego i światowego PKB, nieprzeliczalnego na tzw. PKB „na głowę”, niezbędna jest odpowiednia edukacja i zdyscyplinowana praktyka. Co (dziś!) należy uczynić, by Nowoczesny Człowiek stał się realny? Konieczne jest Wyzwolenie, uwolnienie się z więzów pętających indywidua w zbiorowej plątaninie niedokończonych osobowości, wyjście z ciasnych, acz bezpiecznych okręgów ciała, natury, tradycji i wstydu, które od wieków utrzymują wspólnotę. Seminaria Immanentnej Wiosny, a więc nieskończonego potencjału, w którym nieustannie rozpoczyna się Nowe, pozwolą najbardziej gorliwym uczestnikom osiągnąć ów stan Wyzwolenia.
Źródła:
Część pierwsza – „Adoracja ziemi”:
Chłopcy i dziewczęta, zgromadzeni w miejscu świętym, siedzą wokół mistycznego kamienia, który ma objawić im przyszłość. Rozpoczynają się „Wiosenne wróżby”, których rytualnym sensem ma być przebłaganie boga Wiosny, by przezwyciężył zimę – okres ciemności, uśpienia, intelektualnego i emocjonalnego otępienia oraz cierpienia wspólnoty i całego świata. Następuje adoracja ziemi i jej życiodajnego (oraz niszczycielskiego) potencjału poprzez odgrywanie „Pogańskich tańców w kole” (dziewczęta vs. chłopcy). Podczas tych zabaw chłopcy symbolicznie porywają wybraną dziewczynę („Pozorowane uprowadzenie”), która następnie oddana zostanie naturze, by ta mogła się odrodzić po zimie. Zabawy te przerywa „Procesja starego mędrca”, który naucza młodzieńców, opowiadając im odwieczne prawdy i mity o powstaniu świata, ludzi, zwierząt i żywiołów.
Część druga – „Ofiara”:
By uzyskać przychylność boga Wiosny i by przyjął on ofiarę, poprzez rytualne czynności przywoływane są duchy przodków, do których młodzież kieruje prośby o wstawiennictwo. Następuje „Adoracja Wybranej” – dziewczyny, która zostanie poświęcona w ofierze, by narodziło się nowe życie. Ostateczna „Ofiara” jest dokonana, gdy Wybrana pada martwa na ziemię, wykończona tańcem śmierci. Mężczyźni składają jej ciało przed świętym kurhanem, a Ziemia puszcza soki, sączy wodę, rozstępuje się i spulchnia pod wpływem kiełkujących roślin. Wspólnota, dzięki corocznym, świętym rytuałom i ofierze z dziewczyny, zostaje ponownie ocalona przed śmiercią, pustką, uśpieniem i ciemnością.
(rekonstrukcja libretta Mikołaja Roericha do baletu „Święto wiosny” Igora Strawińskiego, na podstawie materiałów z Corrupted Files Archive, Digital Museum of Paris, w: Muzyka i sztuka średniowiecza, praca zbiorowa, pod red. Krzysztofa Cicheńskiego, wydawnictwo Nuova, Poznań, 2113 r.)
Back to Top